‘Nee, dat is niet wat ik gezegd heb’, reageert een cursist fel naar de cursusleidster van de Deep Democracy methode. ’Vertel me dan hoe het wel is, dan geef ik het weer terug in een samenvatting en luister dan goed of het klopt wat ik zeg.’ Dit herhaalde zich twee keer totdat de deelnemer zonder ‘lading’ weer mee kon naar de volgende stap.
Een ogenschijnlijke simpele interventie waar veel in samenkomt. Allereerst al dat de cursusleidster niet inging op de lading in de stem die ze gemakkelijk had kunnen opvatten als aanval op haar competentie (goed kunnen samenvatten) of integriteit (‘je stuurt me een bepaalde richting uit met je samenvatting’). Vervolgens de uitnodiging zijn verhaal nog een keer te vertellen, waarbij ze nieuwsgierig blijft én tegelijkertijd ook heel duidelijk aangeeft hoe de communicatie daarna verloopt. Tot twee keer toe controleert ze of de samenvatting echt klopt. Ze gaat pas verder met de volgende stap als de rust bij de deelnemer is terug gekeerd.
Een klein maar belangrijk detail: bij het samenvatten zegt ze steeds ‘Er is…’ in plaats van, ‘X vindt dat… ‘. Met de woorden ‘er is’ verspreidt ze wat gezegd wordt in de hele groep. Dit verspreiden versterkt ze door de vraag ‘Wie herkent dit….’? Zo wordt wat gezegd is, informatie van iedereen. Het ‘plakt’ daarmee niet meer alleen aan die ene persoon die uitsprak wat (een paar) anderen misschien ook wel dachten. Hiermee voorkomt ze dat de boodschapper van wat er speelt, of de minderheidsstem, het zwarte schaap wordt. Wie heeft immers niet al een keer meegemaakt dat je verwoordt wat er leeft om vervolgens de deksel op je neus te krijgen?
Keer op keer geeft ze samenvattingen van de verschillende stemmen en tegenstellingen in gedachten, gevoelens en handelen, kortom van alles wat er is in de groep en controleert ze op volledigheid. Ze geeft geen duiding, ze verandert bijna niets aan de woorden, ze benoemt geen patronen en doet ook geen uitspraken over mogelijke thema’s die in de groep aan de orde zijn. Ze blijft bij wat er is en geeft dit terug, zodat de hele groep het hoort en ziet, ieder zich gehoord voelt én tegelijkertijd ervaart dat hij of zij niet de enige is met die gedachte of dat vreemde gevoel. Er zijn altijd meerderen in de groep die dat ook ervaren.
Hierdoor ontstaat vanzelf de openheid om te onderzoeken wat er echt speelt. Om uit te spreken wat meestal niet uitgesproken wordt, waardoor de groep leert en de wijsheid van de groep voor goede besluitvorming toeneemt.
Alles wat er is samenvatten en terug geven… Dit is slechts één onderdeel van de Deep Democracy methode, waar echter de hele filosofie in samenkomt: ‘Wat in jou is, is in de groep. Wat in de groep is, is in jou.’ naast ‘Alles is er tegelijkertijd en alles verandert voortdurend ’. Doordat een groep dit ervaart, ontstaat zowel onderling respect, vertrouwen en veiligheid om ook het gedoe te onderzoeken, als de openheid om betere oplossingen te zoeken. ‘Er is….’, kleine moeite, grote impact.
Geef een reactie